Еўрасаюз не можа быць альтэрнатывай для Беларусі
Я не веру!


Аляксей Дзермант: — Хацеў бы пачаць з Вашага артыкулу ў «Савецкай Беларусi» пра iдэалогiю беларускай дзяржавы. Мне здаецца, што гэта адзiн з такiх канцэптуальных артыкулаў, якi сапраўды рэальна акрэслiвае iдэйныя асновы беларускай дзяржавы i пры гэтым адкрывае перспектыву. Цi быў водгук на гэтыя iдэi i як вы бачыце рэалiзацыю гэтых iдэй у беларускiм соцыуме, у знешняй палітыцы? Вы iх агучылi i што далей?
 
Ігар Марзалюк: — Наступае час, калi менавiта пасля гэтых прэзiдэнцкiх выбараў будзе падзведзена пэўная рыса. Гэты пошук — адна з самых важных фундаментальных праблем, неразвязаных да канца, адказ на самае фундаментальнае пытанне, пра якое я пiсаў: хто мы, куды мы iдзем? Без вырашэння гэтага ўсё астатняе падвiсае ў паветры.
 
Я максімальна шчыра акрэслiў гэтыя рэчы. Водгук быў. Быў яшчэ на ўзроунi прачытання да таго, як артыкул пабачыў свет. Калi вы звернiце ўвагу, то ўбачыце. Не хачу сказаць, што ўсё ўзята ў мяне, але падобныя iдэi вы можаце знайсцi ў апошнiх прэзiдэнцкiх пасланнях.
 
Я шчыра перакананы і гэта не нейкая хвiлiнная кан’юктура, што Еўрасаюз не можа быць альтэрнатывай для Беларусі. Я не веру! Мы можам уступiць у ЕС, калi раптам вельмi моцна захочам, але рацыянальна я не бачу навошта? Гэта па-першае.
 
Па-другое, я лiчу, што ў Беларусi ёсць свая мiсiя, наканаванне, лёс i самае важнае, што мы можам i ўжо практычна сталi цэнтрам захавання ўсходне-славянскай i проста нармалёвай еурапейскай традыцыi ва ўсiх яе праявах. Вось гэтую iдэю мы і мусiм культываваць. Таму што фiяска старога беларускага нацыяналiзму як раз звязана з нежаданнем бачыць перспектыву ў дынамiчным масштабным развiццi, планетарным развiццi краiны.
 
Звесцi усё да сваёй хаты, печы, бульбы i агародаў, яно, канешне, можна, але гэта наша нацыянальнае мiнулае. Лiчу, што за тым, што я напiсаў ёсць ужо традыцыя. Я разумею, што не было беларускай нацыi ў Сярэднявеччы, але былi людзi, якiя на гэтых землях спрабавалі рэалiзоўваць нешта падобнае. Для мяне гэта Усяслаў Чарадзей, якi марыў не пра Полацкае княства, а пра большае. Яму хацелася Поўнач кантраляваць.
 
Другая спроба для мяне — гэта Леў Iванавiч Сапега i яго амбiцыйны праект канфедерацыi, унii Маскоўскай дзяржавы i Рэчы Паспалiтай. Гэтыя людзi як раз разумелi:
 
а) неабходнасць мабiлiзацыйнай стратэгii блiзкiх ментальна i культурна этнасаў, супольнасцей народаў;
 
б) яны iмкнулiся прынамсi да стварэння ў нас цэнтру інтэграцыі.
 
Я глыбока перакананы, што няма за “старым нацыяналізмам апазіцыі” будучыні. Бо менавiта ўдзел у такiх саюзах, як Еўразiйскi, аб’ектыўна на руку беларусам. Калi, канешне, гуляць па правiлах аднолькавай гульнi, калi кожны партнёр бачыць i паважае другога, то гэта нам у разы выгодна. Я думаю, што альтэрнатывы такому прачытанню няма, бо iначай мы ствараем маргiналiзаваны, прымiтыўны вобраз, такую “песню жальбы”.
 
Мы звыклi плакаць, шкадаваць, стагнаць. Узнiкае вобраз такога распятага, тысячу разоў згвалчанага, анiчога не стварыўшага народу, якi сядзiць i плача i якому ўсе павiнны нешта даць. Вось самая галоўная праблема — праблема псiхалогii спажыўца, праблема выкаранення гэтай псiхалогii i стаўкi на пасiянарных, калi ўжываць тэрмiналогiю Гумiлёва, людзей, якiя хочуць тут рабiць лепшае жыццё, ствараць краiну, “планету сэнсаў”, якая будзе прывабнай не толькi для беларусау!
 
Па вялiкаму рахунку, самая запаветная мара любога культуролага, фiлосафа, рэлiгiйнага дзеяча ўвасабляецца тады, калi яго iдэя апаноўвае сэрцы i думкi людзей. Тут асаблiва нiчога новага нам выдумляць не патрэбна.
 
Ёсць рэчы, якiя мы цэнiм, любiм, якiя з’яўляюцца самымі каштоўнымі на гэтай зямлi. Гэта нашыя традыцыйныя культура, эпас, рэлiгiйная iдэнтычнасць, дзе ніхто не выкідваецца са спісу, дзе ёсць разуменне, што роля праваслаўя — роля першай скрыпкi, а катaлiцтва — другой і без прыніжэння. Гэта якасць, да якой мы ішлi праз кроў i гвалт таксама, але гэта ўменне, якое стала рэальнасцю у XX стагоддзi.
 
Хаця i нашмат раней так было, згадаем ВКЛ да контррэфармацыi. Уменне чуць іншага, пры гэтым захоўваючы самога сябе, сваю iснасць. Бо калi мы кажам пра праўдзiвую талерантнасць, гэта не значыць, што я павiнен танчыць нейкi канкан з людажэрам цi яшчэ што-небудзь. Гэта значыць, што я разумею, што мой сусед можа iначай малiцца Богу, але, разам з тым, у нашым агульным доме агульныя правiлы. Мы ходзiм па адных i тых жа ходнiках, пераходзiм на адное i тое ж самае святло i ў выпадку, калi, крый Божа, наш дом хтосьцi зачэпiць, мы разам пойдзем яго бараніць.
 
 
— Вы сябе акрэслiваеце у палiтычным плане, як кансерватара, i кажаце нават, што правыя погляды ў еурапейскiм кантынентальным сэнсе блiзкiя Вам. Пры гэтым у вашым артыкуле, відавочна, шмат сацыялістычнага, калектыўнага.

— Я з тых кансерватараў, якiя вельмi няблага чыталi з алоўкам i Маркса, i Валерстайна. Рэч у тым, што мы не можам на гэта заплюшчваць вочы. Так сталася, што сацыялiстычная iдэалогія ў беларускiм выпадку была праектам, які клiкаў да нацыянальнай iдэi, да стварэння самадастатковага жыцця. I ў гэтым плане левая iдэя i погляды аб’ектыўна адыгрывалi важную ролю, без якой нават размаўляць пра нейкія правы нацыі не прыходзiлася.
 
Але гэтая сацыялiстычная iдэя ў беларускiм сэнсе заўсёды была, я б сказаў, сялянска-хутаранскай. Сацыялiстычныя перакананнi беларусаў адрозныя, таму што, у першую чаргу, так сталася, псiхалогiя ўласнiка i псiхалогiя iндывiдуалiста для беларусаў уласцiва ў большай ступені, чым для вялiкароса. Гэта звязана i з характарам геаграфiчнага размяшчэння, i з усёй хадой гiсторыi, з рэформы на валокі i г.д.
 
Таму я лiчу, што ў дадзеным выпадку, нiхто не павiнен, па-першае, адмаўляць у вартасцi i каштоўнасцi гэтай iдэi, бо ўрэшце рэшт, у межах левай парадыгмы была створана Беларусь такой, якой мы яе ведаем. Любы, спавядаючы левыя iдэi, павiнен ведаць, што сацыяльны iнстынкт, пачуццё i права на сацыяльную справядлiвасць у беларускiм грамадстве надзвычай моцна развiты. Сярэднестатыстычны беларус не дазволiць доўга дурыць сябе казкамi аб яго велiчы, калi яны не будуць падмацаваныя эканомiкай i яго нармалёвым добрабытам. Гэта як раз натуральна ў маiм асабiстым выпадку.
 
Я падкрэслю, што ў мяне быў круты шлях палiтычнай эвалюцыi. Я ўступіў у Беларускi народны фронт (БНФ), калi мне было толькi 21 год, у 1989 годзе. Паспеў пабываць у Беларускай сацыял-дэмакратычнай грамадзе (БСДГ), калі мне было 25-26 год. А потым я зразумеў, што ўсё ж такi мне бліжэй правая iдэя.
 
Разумееце, ёсць вобраз правай Беларусi, якую мы згубiлi, якая так цудоўна апета. Дзякуй Богу, недарэчна згубiлi i таму не будзем плакаць. Для мяне ёсць знакавы образ, архетып беларускай лiтаратуры, якi я лiчу сімвалам беларускай гаспадарлiвасцi, практычнасцi i тым, што варта культываваць i адраджаць — Лявон Бушмар Кузьмы Чорнага. Вось гэты хутаранiн, Чорны пiсаў у эпоху сацыялiзму. Чым больш чытаеш пра Бушмара, тым больш захапляешся iм — нелюдзiмым, добрасумленным, працавітым чалавекам.
 
I беларусы ўсё ж такi прадэманстравлi, што Лявонаў Бушмароў сярод iх больш. Менавiта ў 90-х, калi яны, зацiснуўшы зубы, эканомiчы ва ўсiм, забяспечылi, як бы там не было, паступальнае развiццё сёння. Для мяне правая iдэя ў беларускiм выпадку — гэта культ гаспадара, уласнiка ў сваёй хаце. Таму што з іншага боку, трэба прызнаць, левая iдэя, даведзенная да скрайнасцi, робiць з чалавека ахлакрата, хама, разбэшчанага гультая, якi крычыць, што яму ўсё дазволена.
 
Чалавек, маючы уласнасць, дысцыплiнуецца. Гэта не значыць, што мы павiнны ўзяць i падзялiць, раскiдаць дзяржаўную ўласнасць. Але без культывацыi каштоўнасці гаспадара, адказнага, які жыве на сваёй зямлi, нельга жыць.
 
Для мяне гiмнам беларускай традыцыйнасцi, у тым лiку i правай традыцыйнасцi, з’яўляецца твор, напісаны, зноў жа чалавекам левых поглядаў — “Новая зямля” Якуба Коласа.

 
“Купiць зямлi, прыдбаць свой кут,
каб з панскiх выпутацца пут”.

 
Гэтыя рэчы, якiя ў нас арганiчна спалучаны, разарваць цяжка i цi трэба гэта рабiць? Таму мы павiнны ў гэтым сумоўi заўсёды чуць голас слабога.
 
Чаму левая iдэя атрымала такую папулярнасць у Беларусi? Бо яна адлюстроўвала голас слабога, бо беларусы ў абсалютнай сваёй большасцi, на жаль, такімі былі. Мы страцiлi сваю элiту, якая стала збольшага польскай на наша няшчасце. Таму ўсё нацыянальнае беларускае канструяванне адбывалася ў рэчышчы сацыялiстычнай грамады, беларускай кампартыi, беларускай партыi сацыялiстаў-рэвалюцыянераў. Нiчога дрэннага ў гэтым няма.
 
Усiм, хто будзе апеляваць да правай iдэi, разам з тым трэба памятаць, што беларус нiколi не пойдзе за тым палiтыкам (альбо калi пойдзе, то на вельмi непрацяглы шлях), якi будзе апеляваць да адарванай ад жыцця “метафізікі”, абстрактнага “закону Божага”...
 
У любым выпадку пункт пра старых i дзяцей — гэта той пункт, па якiм вызначаецца маральнасць палiтыкаў. Таму што ў беларусаў левая iдэя салідарнасці была яшчэ формай сацыяльнай мабiльнасцi i выжывання.
 
Што такое “талака”? Проста занадта часта нам прыходзiлася пад час страшэнных падзей нашай гiсторыi дзеля самазахавання аб’ядноўвацца ў такiя формы калектыўнай салiдарнасцi. Я ў гэтым не бачу слабасці. Гэта, наадварот, сiла. Але зноў такi, Беларусь заусёды марыла пра сваю ўласную гаспадарку, хутар, i жадаючы суседу, каб яму было хораша: “Дай Божа табе на увесь род, а хлеба каб не толькі заесцi”. Хаця любы iдэалагiчны канструкт трэба таксама аддаваць сябе ў залежнасць, што нiхто сёння не здолее зрабiць так, каб усе абсалютна сталi правымi, цi левымi альбо цэнтрыстамi.
 
Iншая справа, што ёсць фундаментальныя прынцыпы, якiя, я лiчу, найлепш выразна адлюстраваны на кансерватыўнай iдэалогii, якiя робяць нас людзьмi, якiя i камунiсты не адмовiлi, нягледзячы на праяўленую спачатку сэксуальную рэвалюцыю. Гэта ж СССР. “Сэксуальныя статсункi павiнны быць такiмi ж лёгка задаволенымі, як выпiць шклянку вады” — гэта тэорыя Клары Цэткiн.
 
Усе гэтыя пошукi ў мастацтве, адмаўленне традыцый. Потым стала зразумела, што без элементаў традыцыйнасці, маральнасці немагчыма. Як гэта ні парадаксальна, савецкаму грамадству многія традыцыйныя рэчы ўласцiвыя. У тым лiку правыя традыцыі лепш захавалiся i закансервавалiся менавіта таму, што не было на гэтых землях лiбералiзму цi сістэмы, якая дазваляе усё разбураць.
 

— Калі возьмем прыклад Прыбалтыкi, то там, шмат у чым, прысутнічаюць тыя ж ментальныя устаноўкi, прынамсi на пэўную хутаранскасць, на сваю ўласную традыцыю, нават пэўную незадаволенасць слабым станам памiж моцнымi гэтага свету. Вось там гэта вельмi моцна развiта. Але калі параўнаць Беларусь, самастойную палітычна, эканамічна, і Балтыку, відавочна адрозненне.
 
— Я растлумачу. Рэч у тым, што ў балтаў была ілюзія вяртання ў Еўропу. Нікому не трэба нікуды вяртацца, бо яны і так еўрапейцы. Але яны іншыя еўрапейцы. Самае трагічнае, што адбылося ў выніку пашырэння Еўрасаюзу, тое, што традыцыйныя межы, існаваўшыя на еўрапейскім кантыненце, былі парушаны. Гэта вельмі дрэнна для таго самага Еўрасаюза.
 
Еўропа да Віслы і Одара — гэта зусім другое, чым Еўропа пасля Віслы і Одара. Гэта не фатальна. Але рэч у тым, што прыбалты ніколі заходнееўрапейцамі ў класічным сэнсе гэтага слова, як бы хто з іх не крыўдзіуся, не былі. Гэта не Каралінгская Еўропа.
 
Старая Еўропа — гэта для мяне Каралінгская Еўропа. Еўропа, з надзвычай моцнай традыцыяй рымскага права. Гэта ўсё тое, што стварыў Карл Вялікі. І ёсць некалькі прамежкавых светаў. Балты вельмі доўга захоўвалі сваю традыцыйную ідэнтычнасць. Яны ў гэтым як бы занадта доўга былі па-за дзвума хрысціянскімі светамі і да канца ні той ні другі свет, што называецца, так і не змог іх перамалоць.
 
Але зараз адбываецца страшэнны перамол. У тым ліку і палякаў, якія заўседы былі пабожнымі каталікамі, адчувалі сябе заўсёды такім апошнім мурам каталіцтва. Нажаль велізарная праблема ў тым, што Еўрасаюз нашмат страшэнней уніфікуе грамадства, чым Савецкі саюз у мінулым. Традыцыям застаецца зусім мала месца. Парадыгма жыцця вызначаецца еўрапейскімі дырэктывамі і многія традыцыйныя рэчы, якія складалі касцяк традыцыйнай культуры, абражаюцца, абліваюцца брудам (забарона карыды ў Іспаніі ці палявання на лісіцу ў Англіі). Гэтая татальная нелюбоў да рэальнага чалавека з яго пачуццямі і эмоцыямі пад лозунгам любові да чалавека прыводзіць да таго, што мы бачым.
 
Беларусь, дзякуючы таму, што яна як раз і не Балтыя, дзякуючы індустрыалізацыі, шукала шляхі да выжывання. Беларусы вельмі хутка разчараваліся ў тым, што “захад нам паможа”. Гэтая наіўная вера ўшчэнт разбілася ў 1993-1994 годзе.
 
Першай электаральнай рэвалюцыяй у краіне, будзем аб’ектыўна на гэта глядзець, гэта тая ў якой перамог Лукашэнка. Толькі для хворых людзей можна гэта тлумачыць фээсбэшнымі штучкамі. Гэта хлусня і няпраўда.
 
Беларусь захавала і савецкія элементы. Выкінуць савецкі перыяд — значыць выкінуць на сметнік саміх сябе, свае вялікія здзяйсненні. Беларусь па некаторых пазіцыях рэальна з’яўляецца працягам БССР. Феномен беларускай нацыянальнай ідэнтычнасці ў тым, што яна нетыповая ў параўнанні з іншымі краінамі рэгіену. Там галоўнае — культурны нацыяналізм і апеляцыя да гэтых рэчаў.

 
— Вось апошнім часам, напрыклад, у Расіі чутны галасы, што Беларусь, маўляў, разварочваецца на Захад, тут мацнее нацыяналізм… Называюць вашае прозвішча, як аднаго з лідараў беларускай апазіцыі — прадзяржаўнага, лаяльнага да прэзідэнта, але, тым не менш, нацыяналіста. Чым вы можаце патлумачыць гэта?
 
— Што я магу сказаць? Я чую голас неадэкватных, неўмяняльных расійскіх радыкальных нацыяналістаў. Менавіта украінскія радыкальныя нацыяналісты і расійскія радыкальныя нацыяналісты справакавалі бойню на Данбасе. Гэтыя вар’яты рэальна з двух бакоў разбурылі тыя рэшты стараславянскага адзінства, якія захоўваліся яшчэ да гэтай страшэннай бойні. Гэта па-першае.
 
Што кажуць гэтыя людзі? Гэта чарнасоценцы. Яны не хочуць заўважаць відавочных рэчаў, што і ўкраінская нацыя, і беларуская нацыя існуюць як соцыякультурная рэальнасць. Я лічу сябе патрыётам сваей дзяржавы. Калі ім хочацца абражаць мяне нацыяналістам — калі ласка, гэта іх справа. У іх нацыяналіст і Лукашэнка, і міністр замежных спраў Макей, і кіраўнік адміністрацыі прэзідэнта Косінец.
 
Гэтыя людзі не разумеюць, што робячы так, яны рэальна разбураюць магчымасць беларусам і рускім, як самым блізкім нацыянальным супольнасцям, гарманічна, нармальна развівацца і будаваць агульнае саюзнае аб’ядненне. Вось яны, на мой погляд, самыя пячорныя, заалагічныя, абмежаваныя нацыяналісты.
 
Самае сумнае, што гэтыя людзі не чыталі маіх тэкстаў. Яны па тым прынцыпе, як Броцкага клеймілі варанкі: “Я Бродского не чилал, но как советский человек, хочу Бродского заклеймить…”
 
Ужо большага москвафіла, чым Вадзім Гігін, здаецца, складана знайсці у беларускім палітычным дыскурсе. Але і ён аказаўся пад час перадачы на ТВЦ нейкім чынам, быццам “русафобам”.
 
Мы з вамі павінны зразумець, што гэтыя людзі жывуць у ілюзорным свеце, паводле якога Беларусі няма. Гэта выдуманая нацыя, выдуманая палякамі. Самае цікавае, яны думаюць, што потым сволачы-бальшавікі зрабілі, узялі і парушылі “матушку-Расію”, не разумеючы, што рэвалюцыя, як гэта каму б не падабалася, была прадуктам унутранай расійскай эвалюцыі хто б, што б не казаў…
 
І вось яны, зыходзячы з гэтых састарэлых, пячорных ідэяў не разумеюць, што 96% грамадзянаў Рэспублікі Беларусь за незалежнасць, за суверэнетэт краіны. Яны не могуць зразумець, шо нацыя стала рэальнасцю. Іхнія воплі пра тое, што прэзідэнт Лукашэнка грае на адной дудцы з русафобамі, смеху варты.
 
Калі падыходзіць з іх крытэрыямі да іх, то яны ўвогулле заалагічныя нацыяналісты, якія не хочуць бачыць у беларусах роўных партнёраў. Іх бярэ трасца ад слоў “братэрскі народ”. Няма такога народу паводле іх. І з гэтымі інсінуацыямі я ніколі не пагаджуся. Я лічу, што радыкальны этнічны нацыяналізм у Беларусі выступае, нажаль, дзвюма пятымі калонамі. Не адной, а дзвюма.
 
Адна — гэта радыкальныя беларускія нацыяналісты і тая ліберальная плыня, якая жыве за кошт пасольстваў еўрапескіх краін і Злучаных штатаў. Іх прыбыткі даўно не залежаць ад беларускай эканомікі і асабістай паспяховасці. Гэта адныя людзі і адна трагедыя, якая прывяла ўкраінцаў да Майдану.
 
І другая групоўка, значна менш шматлікая, проста надзвычай актыўная у блогасферы, інтэрнэт-сайтах (іх чалавек 100-200 можа набярэцца) — гэта як раз заалагічныя, чарнасоценныя шавіністы. Людзі, якія сталі рускімі, што называецца, для прафесіі. Яны нясуць поўную ахінею ў сваіх шызафрэнічных тэкстах, якія не маюць нічога агульнага ні з рэаліямі соцыя-культурнымі беларускімі, ні, тым больш, з рэаліямі расійскімі.
 
Калі чытаеш іх, здаецца, што ўся Беларусь напоўнена паталагічнымі ненавіснікамі рускай культуры, рускіх традыцый, але ж гэта хлусня. Гэта няпраўда. Я асабіста ніколі сабе не дазваляў хамскіх выказванняў ні ў дачыненні да Расіі, ні да рускай культуры.
 
Іншая справа, што прывёў іх у бешаны экстаз, каментарый, які я даў газеце “Наша Ніва” наконт помніка Пушкіну, які паставілі ў Магілёве. Справа ў тым, што там быў не ўзгоднены надпіс, дзе адмыслова было вырвана некалькі фрагментаў тэкста з твора Пушкіна “Клеветникам России”. І вось гэта яны самі самаход ляпілі на гэты помнік. Я хацеў бы спытацца ў гэтых шаноўных гаспод-таварышаў, ці ёсць помнік з такім надпісам вялікаму рускаму паэту ў самой Расіі?..
 
Гэта была адмысловая правакацыя на патрэбу дня, якая рабілася заалагічнымі расійскімі шавіністамі, але на тэрыторыі Беларусі ў вельмі няпросты час, які мы зараз перажываем. У любога паэта, у любога генія ёсць вершы, якія не заўседы адлюстоўваюць яго вышыню, высокасць, культуру.
 
Цікава мне было, калі б такія смелыя сабраліся і паставілі побач помнік Лермантаву, а ўнізе замест верша “Москва, люблю тебя как сын…” размясцілі б тэкст:
 

“Прощай, немытая Россия,
страна рабов, страна господ.
И вы, мундиры голубые,
и ты, им преданный народ…”
 

Цікава, што б яны заверашчалі?
 
Эскалацыя нянавісці недапушчальна. Таму я цалкам на баку Магілёўскага аблвыканкама і гарвыканкама. Лічу, што яны зрабілі правільна і мудра. Ёсць іншыя вершы, прыдатныя да падобных помнікаў.   
 
Я вельмі люблю паэзію срэбранага века, я Блока магу цытаваць гадзінамі на самай справе. Я не хачу крыўдзіць гэтых хлопчыкаў, але я думаю, што рускую філасофію, літаратуру, культуру, мастацтва я ведаю ў разы лепш за іх. І тут яшчэ адна праблема.
 
Расіяне многія, у тым ліку і тыя, якія лічуць сябе культурнымі людьмі, абсалютна не ведаюць культурных кодаў ні беларускага, ні ўкраінскага, здаецца, самых блізкароднасных народаў. Але яны не ведаюць ні нашай культуры, ні нашай літаратуры, ні нашага мастацтва, ні нашай паэзіі. У гэтым сёння сітуацыя нашмат больш катастрафічная чым у савецкі час, бо тады хоць была бібліятэка народаў СССР, тэксты перекладаліся, таму і старэйшае пакаленне ведае, хто такі Васіль Быкаў, Алесь Адамовіч.
 
У цэлым гэтае хамства, трактоўка Беларусі як правінцыі, вёскі ці проста вобласці расійскай, яна недапушчальна. Мне хацелася б верыць, што такія хамскія выказванні будуць маргіналізаваны. Глядзець на гэтых людзей, якія перастаюць быць падобнымі на інтэлектуалаў, і, наогул, на людзей, калі яны брызгаюць слінай з экранаў тэлевізараў на ТВЦ, праграмах Уладзіміра Салаўёва, проста брыдка. Таму што нельга брызгаць слінай на апанента, кідаца, верашчаць, задзіраць рукі. Яны як майданутыя на выбарах, назваў бы іх я так. Гэта такая ж паталогія, такая ж хвароба. Гэта тое ж самае тыпалагічнае.
 
Гэта этнічны вялікарускі нацыяналізм тоесны бандэраўскаму, украінскаму нацыяналізму. Гэта барацьба ўласаўцаў супраць бандэраўцаў.
 
Вось тыя людзі, хто робіць так і абвінавачваюць мяне і маіх калег, якія заўсёды стаялі за саюз с Расіяй. Прынамсі, апошнія пятнаццаць год я стаю на гэтых пазіцыях. Я лічу, што людзі, якія абіраюць такую апазіцыю, рэальна забываюць, імкнуцца разбурыць рэальную усходне-славянскую супольнасць, яны самі, таго не разумеючы, штурхаюць і Украіну, і Беларусь у далоні Заходняй Еўропы. І самае важнае, што яны па сутнасці ўласаўцы. Белагвардзейцамі я іх не назаву. Для мяне гэта ўласаўцы, якія супрацьстаяць бандэраўцам.
 
 
Чытаць далей


 

---

По-русски

---